ฟาร์มแมลงแนวตั้งที่ใหญ่ที่สุดในโลกอยู่ที่ฝรั่งเศส ดินแดนแห่งอาหาร เป็นที่อยู่ของแมลง ในที่นี้คือ หนอนนก (Tenebrio molitor) อย่างน้อย 3 ล้านล้านตัว ผลผลิตที่ได้สามารถนำไปผลิตน้ำมัน เป็นแหล่งโปรตีน รวมถึงทำปุ๋ย
ในขณะที่นักวิทยาศาสตร์กำลังถกเถียงกันเกี่ยวกับความรู้สึกนึกคิดของแมลง ส่วนนักสิ่งแวดล้อมตั้งคำถามว่า แมลงเหล่านี้รับรู้ถึงความเจ็บปวดได้มากน้อยแค่ไหน อุตสาหกรรมการเลี้ยงแมลงก็กำลังเติบโตอย่างรวดเร็ว
Ÿnsect บริษัทสตาร์ทอัพสัญชาติฝรั่งเศสมีโรงงานในเมืองอาเมียงซึ่งสามารถผลิตผลิตภัณฑ์จากแมลงได้ 200,000 ตันต่อปี ส่วนใหญ่เป็นผลิตภัณฑ์สำหรับสัตว์เลี้ยงและอาหารสัตว์ ตอนนี้มีโรงเลี้ยงแมลงในเนเธอร์แลนด์ สหรัฐอเมริกา และเดนมาร์ก
อองตวน อูแบร์ (Antoine Hubert) ซีอีโอและผู้ก่อตั้ง Ÿnsect สตาร์ทอัพที่ก่อตั้งเมื่อปี 2011 กล่าวว่า หนอนนกตัวด้วงที่อยู่ในฟาร์มมีชีวิตที่ดีตามวิถีที่ควรจะเป็น โดยอาศัยอยู่ในถาดพลาสติกที่เรียงซ้อนกัน แต่ละถาดคุมความชื้นอยู่ที่ 60 เปอร์เซ็นต์ ด้วยอุณหภูมิระหว่าง 25-27°C และอากาศถ่ายเทสะดวก
เจ้าหน้าที่จะทำการบันทึกระดับโภชนาการ การเติบโต และความชื้นเพื่อนำไปวิเคราะห์ และได้รับอนุญาตให้ตรวจสอบถาดจากระยะไกลเท่านั้น เพื่อป้องกันการปนเปื้อนสู่ระบบนิเวศนี้
เหตุผลที่เลือกแมลงชนิดนี้เนื่องจากตัวอ่อนสามารถเติบโตได้อย่างรวดเร็วมาก รวมถึงทนต่อสภาวะต่างๆ ได้ดี นอกจากนี้ ผักและผลไม้เหลือทิ้งที่มักต้องนำไปฝังกลบก็นำมาเป็นอาหารแมลงได้ nextProtein สามารถผลิตโปรตีนได้อย่างมีประสิทธิภาพอย่างมาก โดยในพื้นที่เพียง 100 ตารางเมตรสามารถผลิตโปรตีนได้เท่ากับฟาร์มถั่วเหลืองพื้นที่ 100 เฮกตาร์ (1 ล้านตารางเมตร)
“ฉันเคยเห็นปัญหามากมายทั่วโลกเกี่ยวกับสิ่งมีชีวิตต่างถิ่น” ออซา แบร์กเกรน (Åsa Berggren) นักนิเวศวิทยา มหาวิทยาลัยวิทยาศาสตร์การเกษตรแห่งสวีเดนในเมืองอุปซอลา กล่าว เพราะมองว่าอัตราการเติบโตอย่างมากของแมลงวันทหารสีดำและหนอนนกอาจมาพร้อมกับความเสี่ยง
“ทุกวันนี้ ไม่มีข้อบังคับมากนักเกี่ยวกับแมลงที่คุณได้รับอนุญาตให้นำเข้า คุณสามารถนำแมลงที่คุกคามวิถีชีวิตและระบบนิเวศในท้องถิ่นเข้ามาได้ หากพวกมันหนีจากฟาร์มออกไปได้ล่ะ” แบร์กเกรน กล่าว
ลาร์ส ชิตต์คา (Lars Chittka) ผู้ก่อตั้งศูนย์วิจัยด้านจิตวิทยา มหาวิทยาลัยควีนแมรีออฟลอนดอน (Queen Mary University of London) และผู้เขียน The Mind of a Bee ให้ข้อมูลว่า เกือบทุกครั้งที่นักวิทยาศาสตร์ค้นหาการรับรู้ของแมลง พบว่ามีหลักฐานในกลุ่มแมลงปีกแข็ง แมลงวัน ผึ้ง และผีเสื้อ นอกจากนี้ ยังมีหลักฐานว่าอย่างน้อยแมลงบางชนิดสามารถรวบรวมข้อมูลทางประสาทสัมผัสในสมอง และมีตัวรับความรู้สึกเจ็บปวดที่เชื่อมโยงกับสมอง อย่างไรก็ตาม ต้องมีการทำวิจัยเพิ่มเติมในเรื่องนี้
ไม่ใช่เรื่องบังเอิญที่ทั้ง Ÿnsect และ nextProtein มีฐานอยู่ในฝรั่งเศส เพราะได้รับการสนับสนุนจากรัฐ อย่างเช่น INRAE หรือสถาบันวิจัยแห่งชาติเพื่อการเกษตร อาหาร และสิ่งแวดล้อมของฝรั่งเศส เป็นสถาบันวิจัยทางการเกษตรที่ใหญ่ที่สุดในยุโรป ด้วยงบประมาณประจำปี 1,000 ล้านยูโร (1,100 ล้านดอลลาร์สหรัฐ) ในปี 2021
“เราได้รับการสนับสนุนเป็นอย่างดีจากการลงทุนภาครัฐจากกองทุนเช่น BPI (ธนาคารเพื่อการลงทุนสาธารณะของฝรั่งเศส) รวมถึงจากรัฐบาลและนโยบายก็เอื้อให้ทำด้วย” อูแบร์ กล่าว และเสริมว่าพวกเขาได้ประโยชน์จากการวิจัยระดับสูงร่วมกับสถาบันของรัฐและเอกชนในประเทศ
แต่การเจาะตลาดอาหารฝรั่งเศสยังเป็นเรื่องยาก ในประเทศที่มีคนเพียง 2.2 เปอร์เซ็นต์บอกว่าตนเป็นวีแกน มังสวิรัติ หรือเพสกาทาเรียน (ไม่กินเนื้อ แต่กินปลา) รวมถึงมีการล็อบบี้เรื่องเนื้อสัตว์อย่างเข้มข้น อาจต้องใช้เวลาและความพยายามอีกมหาศาลจึงจะทำให้ประชาชนส่วนใหญ่ไม่นิยมรับประทานเนื้อสัตว์
รายงานของกรีนพีซที่ตีพิมพ์เมื่อปีที่แล้วรวบรวมหลักฐานของนักล็อบบี้ที่มุ่งเป้าไปที่โรงเรียนจนเกิดข้อขัดแย้งกับครูและผู้ปกครอง และครั้งหนึ่งสหภาพเกษตรกรเคยสนับสนุนเนื้อสัตว์ด้วยคำขวัญที่ว่า ‘เพื่อช่วยชาวนา หันมากินมังสวิรัติ’
ในปี 2020 การบริโภคเนื้อสัตว์ในฝรั่งเศสอยู่ที่ประมาณ 84.4 กิโลกรัมต่อคน โดยครัวเรือนชาวฝรั่งเศสใช้จ่ายไปกับเนื้อสัตว์รวมเกือบ 40,000 ล้านยูโร
“ตราบใดที่คุณยังคงเลี้ยงสัตว์ในแนวทางอุตสาหกรรม คุณก็กำลังสร้างปัญหาต่างๆ เช่น การปล่อยคาร์บอน มลพิษของน้ำและผืนดิน” เบอนัวต์ กรานิเยร์ (Benoit Granier) โฆษกของ Climate Action Network อธิบาย และมองว่าผลิตภัณฑ์จากฟาร์มแมลงต่างๆ สนับสนุนการทำฟาร์มปศุสัตว์เชิงอุตสาหกรรมอย่างต่อเนื่อง แม้ว่าจะอยู่ในระดับที่น้อยกว่าก็ตาม
“คุณไม่ได้เปลี่ยนห่วงโซ่อาหาร คุณเพิ่งเติมสัตว์เพิ่มเข้าไป” แบร์กเกรน ยอมรับว่ามีข้อกังวลเกี่ยวกับการทำฟาร์มแมลง เว้นแต่จะสร้างวงจรที่ยั่งยืน ลดการปล่อยคาร์บอน
แน่นอนว่าการทำฟาร์มแมลงไม่ใช่ทางออกเดียวและยังน่ากังขาในบางมุม แต่อาจเป็นทางเลือกน่าสนใจสำหรับผู้ที่ต้องการลดการบริโภคเนื้อสัตว์หรือมองว่าช่วย ลดการปล่อยคาร์บอน ลงได้
“ถ้าคุณถามองค์กรด้านสิ่งแวดล้อมและองค์กรพัฒนาเอกชนด้านสิ่งแวดล้อมในฝรั่งเศส พวกเราส่วนใหญ่ไม่คิดว่าแมลงเป็นวิธีแก้ปัญหาที่ได้ผล สิ่งที่เราต้องการคือการส่งเสริมการรับประทานอาหารจากพืชและสนับสนุนเกษตรกรและผู้ผลิตอาหารที่ผลิตผลิตภัณฑ์จากพืชที่ดีต่อสุขภาพและยั่งยืน” กรานิเยร์ กล่าวเสริม
ขอบคุณแหล่งที่มาจาก plus.thairath